WAAROM EEN STAMBOOM?

Ter info voor geïnteresseerden: een topic over het nut van een stamboom bij een kat, en het nut van gezondheidstesten.

Een kitten zonder stamboom is officieel geen raskat. Een serieuze fokker fokt nooit kittens zonder stamboom. Koop je een kitten zonder stamboom dan komt het het kitten uit een ongecontroleerde cattery. Je kunt geluk hebben als je een kitten zonder stamboom koopt, maar je hebt totaal geen zekerheid of je een gezond of raszuiver kitten koopt.

Een kitten met stamboom wordt altijd gefokt volgens de regels van de vereniging waar de fokker bij is aangesloten. Op de stamboom staan de ouders, grootouders en overgrootouders. Voor een fokker is dit onmisbare informatie. Een goede fokker probeert een verantwoorde combinatie te maken tussen de poes en een kater. Daarbij is niet alleen de gezondheid, karakter en het uiterlijk van de 2 ouderdieren belangrijk, maar ook dat van de voorouders!
Dus goed fokken kan men alleen met stamboom, een stamboom is het bewijs dat het kitten raszuiver is.
Als een fokker een stamboom aanvraagt voor een nest kittens, wordt door de vereniging bekeken, of de kleur die aangevraagd is voor het desbetreffende kitten wel voort kan komen uit deze beide ouders.
Een kattenvereniging heeft regels waar een fokker zich aan moet houden, bv een poes mag maar 3 nestjes per 2 jaar hebben, wat ik overigens nog veel vind.
Ikzelf probeer tussen 2 nestjes ongeveer 14 maanden tijd te houden.

Bij fokken is het onzichtbare genenpakket van beide ouders minstens zo belangrijk als de zichtbare buitenkant; iedere kat draagt het erfelijke materiaal van zijn voorouders mee. Hoe meer de fokker weet over de voorouders van de kat, des te kritischer kan de fokker de juiste kater bij haar poes kan zoeken. Weet de fokker helemaal niks over de voorouders van de poes en de kater, dan weet men niet hoe de nakomelingen eruit komen te zien en hoe het met de gezondheid gesteld is van de kittens.
De fokker weet dan helemaal niet waar hij/zij mee bezig is! Waardoor er een grotere kans is op erfelijke ziektes en afwijkingen bij de kittens.
En hoe weet een fokker wie de voorouders zijn? Juist .... via de stambomen!!

Kan een koper kiezen tussen een kitten met of zonder stamboom? Dan klopt er iets niet! Een stamboom kost voor een fokker rond de € 15,- per kitten. Dus waarom zouden zij het niet aanvragen??
Goede fokkers vragen na ongeveer 6 weken stambomen aan voor de kittens, bij de vereniging waarbij de fokker is aangesloten. De fokker heeft overigens ook een catterynaam die door de vereniging is goedgekeurd.
Het is pas een officiële stamboom als deze is afgegeven door een erkende vereniging én is voorzien van stempel en/of handtekening!
Op een stamboom staat de officiële naam van de kat (ook wel stamboom naam genoemd), de catterynaam, het ras, de geboortedatum, het registratienummer oftewel stamboomnummer, het geslacht, de kleur en het aantal kittens van het nest. Soms staat ook het chipnummer erop vermeld.
Goede fokkers laten hun kittens pas verhuizen NA 12 weken, liefst nog later zelfs, ook dat is een regel die door de vereniging wordt opgelegd. Ook moet een kitten meer dan 1 kilo wegen.
Een kitten zonder stamboom is een grote gok, je kunt niks controleren van wat de fokker beweert. Maar .... een stamboom is geen garantie dat het kitten zorgvuldig is gefokt.

Dan komen we bij het volgende: de gezondheidstesten.
Een goede cattery test zijn fokdieren, op erfelijke ziektes/afwijkingen, voor dat ras wat ze fokt. Voor de Ragdoll wordt er getest op FIV en FELV (kattenaids en leukemie, 2 besmettelijke ziektes) HCM, CIN en PKD.
Er zijn meerdere databases waar de fokker de uitslagen van de testen in op kan laten nemen, deze databases zijn op internet door iedereen in te zien. Van belang is natuurlijk dat ook de dieren waarvan geconstateerd is dat het een erfelijke ziekte heeft, ook opgestuurd wordt naar de database. Zo krijgen fokkers, en ook de kopers een overzicht in welke lijnen een bepaalde erfelijke ziekte voorkomt, en de fokker kan deze lijnen dan vermijden.

Helaas komt het soms toch voor dat men door blijft fokken met een dier waarvan men weet dat er “iets “ voorkomt in de lijnen. Ook geven deze testen geen garantie dat jouw kitten in de toekomst niet 1 van erfelijke afwijkingen kan krijgen. Erfelijke afwijkingen openbaren zich vaak pas op latere leeftijd .

De (vroeg) erfelijke vorm van HCM kan bij een goede, erkende radioloog of cardioloog, bij katers soms al op 3 jarige leeftijd, bij poezen vaak pas na 4 jarige leeftijd gevonden worden.
Het komt dus voor dat een kater of poes dan al kittens heeft verwekt/gehad heeft omdat de eerste testen negatief waren.
Hcm is een progressieve ziekte, de ziekte ontwikkeld zich in de loop der jaren.
Er zijn diverse vormen van HCM, er is ook een niet erfelijke vorm van HCM, dat noemt men secundaire HCM, de HCM ontstaat dan doordat de kat een andere ziekte krijgt of heeft. Deze variant openbaart zich vaak pas na het 5e levensjaar.
Een HCM echo is een onderzoek dat echt door een radioloog of cardioloog gedaan moet worden, al beweren sommige dierenartsen het onderzoek ook uit te kunnen voeren.

PKD (Polycystic Kidney Disease) is een erfelijke nieraandoening. Bij PKD vormen er zich met vocht gevulde cystes in 1 of beide nieren. Met het ouder worden van de kat zal de grootte en ht aantal van de cystes toenemen, waardoor de nierfunctie meer en meer afneemt.
Rond de leeftijd van 6/7 jaar meestal, uiten de ziekteverschijnselen zich, er is geen genezing mogelijk helaas, maar met een dieet en medicatie kunnen de nieren ontlast worden.
Deze katten hebben dan nierfalen, ze kunnen last hebben van verminderde eetlust, vermageren, drinken en plassen veel, verminderde activiteit, uitdroging, bleke slijmvliezen en veel braken. PKD kan opgespoord worden d.m.v dna onderzoek, maar ook via een echo door een erkende radioloog/cardioloog.

Testen via dna is voor de kat een makkelijke, niet belastende manier. We nemen wat wangslijm af en dit kan onderzocht worden op o.a. erfelijke aandoeningen.
Door het uitvoeren van deze testen proberen fokkers zoveel mogelijk informatie te verzamelen over hun fokdieren, zij kijken in de databases naar “gevaarlijke, bekende “ namen en proberen deze te vermijden.

Helaas komt er in bijna iedere lijn nog HCM voor, maar doordat men blijft testen, de positieve dieren uitsluiten voor de fok, probeert men te werken aan gezonde lijnen.
Een cattery waarbij een HCM is geconstateerd is absoluut geen slechte cattery, deze cattery zal het dier uit de fok halen om verdere verspreiding te voorkomen.
Openheid en eerlijkheid is erg van belang bij het verantwoord fokken.

Ik hoop dat het nu duidelijk is waarom je beter niet een kat/kitten moet kopen zonder stamboom of waarvan de ouders niet getest zijn.
De fokker moet de gezondheidstesten van de fokdieren ten alle tijde tonen aan de koper, of zelfs meegeven met de info die het kitten mee krijgt.
Zegt een fokker: " het kitten komt uit geteste lijnen", trap hier nooit in!!!
Zegt een fokker:" de stambomen moet ik aanvragen en stuur ik na" vraag dan of hij of zei het bewijs kan laten zien van welke vereniging hij of zei lid is.
Goed en verantwoord fokken is niet iets wat men zomaar even doet, er komt veel bij kijken!!!